در بخش قبلی به تاریخ برگزاری تعزیه در مزینان اشاره کردیم و در ادامه خدمات دهی بعضی از خیرین در این روز را برشمردیم و گفتیم که عاشورای مزینان تنها یک مراسم صرف شبیه خوانی نیست بلکه مراسمی آئینی است که افراد متعددی در آن دخیل هستند در این بخش علاوه بر نقش افراد ودستگاه های مختلف که در برگزاری این مراسم کمک می نمایند به برخی از معایب و نواقص آن نیز می پردازیم تا در سال های بعد به مدد آل الله علیهم السلام برنامه ای بهتر را شاهد باشیم.

بخش دوم / غیر ضروری ها

میدان قتلگاه  یا میدان عاشورا که برای بسیاری از شهروندان مزینانی به خاطر برپایی مراسم سوگواری فرزند فاطمه (س) از قداست خاصی برخوردار است و خیلی ها با متوسل شدن و قرار گرفتن در این میدان حاجت خود را از خدا می خواهند به خاطر همین احترامی که این نقطه از زمین پیدا کرده و برای بهتر برگزار شدن مراسم و اجر و ثواب معنوی آن همیشه کانون توجه خیرین نیکوکار بوده و به هر طریق ممکن چه با مسقف کردن آن و چه با نصب کتیبه و علم و پرچم سعی در نمود بیشتر میدان دارند تا زائرین امام حسین (ع) بهتر بتوانند از مراسم استفاده کنند و همان طور که اشاره شد نقش خاندان مرحوم حاج حسن ناطقی ؛ هنرمند تعزیه خوانی که خود در سرودن بعضی از اشعار نقش حربن یزید ریاحی کمک فراوانی به برجسته شدن این نقش داشته برکسی پوشیده نیست و فرزندان خلف او همان راه را ادامه می دهند و هم در آماده سازی میدان و هم تعزیه خوانی پیشگام هستند و امیدواریم در آینده بعضی نواقص میدان  مانند نصب نیمه ای سایه بان برطرف شود تا همه ی سوگواران به خصوص عزیزان غنی آبادی که یار و همراه و میهمان گرامی مزینانی ها هستند به راحتی بتوانند از آن بهره مند شوند.

آن طور که شنیده ایم و خود شاهد بوده ایم هرسال کتیبه های نو خریداری می شود که هزینه ای چند میلیون تومانی بابت آن پرداخت می شود که البته اجر و ثوابش برای عزیزانی است که بانی این امر خیر هستند اما از آن جا که دین مبین اسلام روی عدم اسراف تأکید فراوان دارد چه زیباست کسانی که متولی این کار هستند همان طور که در روز تاسوعا نسبت به نصب آن همت می کنند پس از برگزاری مراسم هم این پارچه ها را جمع آوری کنند و در گوشه ای نگهداری نمایندد و مبلغ نذری خود را سال بعد در جایی دیگر هزینه کنند.

یکی از کارهای اصلی و قابل تأمل در بهتر برگزار شدن مراسم تعزیه خوانی روز عاشورا سیستم صوتی آن است که به مدد و همت حاج احمد زنده دل و همراهی برخی از افراد خیّر که بعضی از آن ها خود در دهه ی دوم تعزیه خوان هستندهرسال مخارج و لوازم آن را تأمین می کنند و در روز تاسوعا تمامی بلندگوها تعبیه می شود و در روز عاشورا مراقب هستند تا مخاطبان ناراضی نباشند و صدای تعزیه خوانان را به گوش همگان برسانند و این کار با تمهیداتی که اندیشیده شده از جمله اتاق فرمانی که در گوشه ای از میدان برای اشراف بهتر به صورت موقت آماده می گردد و تهیه ی لوازم پیشرفته تر نسبت به گذشته بسیاری از ضعف های صوتی برطرف شده اما ای کاش  این اتاق فرمان به صورت دائم در میدان ساخته شود تا علاوه برنگهداری تجهیزات آن ، دست اندرکاران بتوانند در آسودگی کامل خدمات رسانی بکنند. تهیه ی میکروفن بی سیمی به خصوص هاشف و یا هدفن یکی از نیازمندی های اصلی است تا افراد متفرقه در میدان کم شوند و تعزیه خوان به راحتی بتواند نقش خود را ایفا نماید دویدن و رساندن میکروفن جلوه ی خوبی در مجلس ندارد و اگر این امر ممکن نیست چه قدر خوب است همان طور که ایفاگر نقش حضرت ابوالفضل(ع) برای رساندن اسب و حتی آب ، فرزندانش را لباس پوشانده و با ایده ی هنری خود هنرمندانه از ورود افراد متفرقه جلوگیری کرده متولیان صوت نیز لباس بپوشند تا نمایش بهتری را شاهد باشیم.

از افراد اضافه و متفرقه درمجلس گفتیم که تردد بی مورد برخی نفرات غیر مسئول موجب ناراحتی تماشاگران می شود که به تمامی موارد آن اشاره خواهیم کرد و امیدواریم کسانی که این مطلب را می خوانند برما خرده نگیرند چرا که موجب پرسش و تأکید بسیاری از همشهریان می باشد.

1- نسخه گردان های اضافی و کارگردان و افراد غیر مسئول

معمولاً در هیچ نمایشی و فیلمی کارگردان اثر در روز اجرا در داخل صحنه راه نمی رود تا دیالوگ و یابازی هنرمند را به او یاد آوری کند اما در تعزیه های میدانی حضور معین البکا یا تعزیه گردان از قدیم مرسوم بوده و در دوره ای ضرورت داشته است چون در قدیم بسیاری از هنرمندان تعزیه افراد عامی و زحمتکش بوده که از داشتن سواد محروم بوده اند و باید نکاتی را به آن ها یاد اوری می کردند ولی میانگین سواد تعزیه خوان های فعلی مزینان آدم های با سوادی هستند که دارای مدارک علمی بیش از دیپلم هستند و به راحتی می توانند نسخه های خود را حفظ کنند و بعضی از این تعزیه خوان ها مانند ایفاگر نقش حضرت عباس (ع) که سی و اندی سال این نقش را استادانه اجرا می کند و از همان بدو ورودش تحول خاصی را در نسخه خوانی ایجاد کرده و تمامی اشعار را از حفظ می خواند و برای بهتر شدن این نقش مطالعات فراوانی داشته و دارد و یا نقش حربن یزید ریاحی که او نیز از پیشکسوتان اجرای تعزیه می باشد چه نیازی به حضور افراد متفرقه در کنارشان هست که بخواهد به آن ها مطلبی را متذکر شوند . البته باز تأکید می شود فهرست گردان و یا کارگردان هنری لازم هست اما نه به صورت محسوس و اگر تعزیه خوانان ما آن را واجب می دانند بهتر است یک نفر که سابقه ی این کار را دارد و سال هاست زحمت آن را می کشد این مسئولیت را برعهده بگرید و خود او نیز  ملبس به لباس مخصوصی باشد تا نقشش و حضورش در میدان به عنوان عضوی از تعزیه متجلی شود.

متأسفانه بارها دیده شده همراه تعزیه خوانی که سالهاست در تعزیه ی مزینان حضور داشته افراد وابسته؛ او را همراهی می کنند و مسئولیت فهرست گردان را برعهده می گیرند و گاه با دمیدن در میکروفن از لشکر و یا مردم می خواهند که برای سلامتی این و آن صلوات بفرستند و یا مسائلی را تذکر می دهند که هیچ نیازی به گفتن آن ها نیست. روی سخن ما با این عزیزان است که اگر احساس می کنید فرزند و یا برادر شما نمی تواند شبیه خوانی کند و شما بهتر می توانید اجرا کنید بسم الله بستان و بزن ! اما اگر مطمئن هستید که او هنرمند قابلی است پس بگذارید کار خودش را بکند. در کنار این همراهان بعضی دیگر از دوستداران تعزیه خوان مراقب هستند که هنرمند محبوبشان خدای نکرده گلویش خشک نشود و لحظه به لحظه با لیوان آب به وسط میدان می آیند و گاه از تعزیه خوان خواهش می کنند که آب را بخورد که گاه یک تعزیه خوان این طور که ماشمردیم در یک ساعتی که نقش آفرینی می کند بیش از صدلیوان آب می نوشد ! و یا افرادی دیگر مواظب هستند که شمشیر و سپر و کلاه خود او جایی نیفتد و به محض اینکه جا به جا می شود فی الفور آن رابر می دارند و به دستش می رسانند. بعضی نیز مراقب هستند تا اسب تعزیه خوان را بر زمین نزند و جای بسی  تعجب است که چگونه پابه پای اسب می دوند و گاهی از این حیوان زبان بسته هم جلو می زنند و او با تعجب همراه خود را نگاه می کند و سرتکان می دهد! حضور این افراد نه تنها به تعزیه و تعزیه خوان کمکی نمی کند بلکه موجب طنزی می شود که در این روز عزا بعضی از سوگواران را به خنده وا می دارد...

از دیگر افراد غیر مسئول در میدان ؛ حضور چهره هایی است که نه تعزیه خوانند و نه در آینده می خواهند تعزیه خوان شوند این افراد امسال با رویکرد جدیدی در قسمت مخالف خوانان و موافق خوانان دیده می شدند که لباسی همانند آن ها پوشیده بودند.این کار از جهتی خوب است چون  آن ها که طاقت ایستادن در کنار زمین را ندارند حداقل با پوشیدن لباس خود را با هنرمندان و هنروران همرنگ کرده بودند اما از جهاتی توی ذوق می زند که تماشاگر نمی داند تعزیه خوان اصلی کیست و گاه فکر می کند این ها دوقلوهای به هم چسبیده ای هستند که اگر جدا شوند موجب غم و افسوس دیگری می شوند! چه زیباست حالا که این عزیزان خودشان احساس می کنند با لباس تعزیه خوانی می توانند به مجلس امام حسین(ع) کمک کنند لباسی جدا از نقش هنرمند اصلی بپوشند چرا که در کربلا در لشکر اشقیا امرای خبیث دیگری مانند یزیدبن رکاب ،شبث بن ربعی،حصین بن نمیر،حجاربن ابجر و..بودند که می توان لباسی را به نشانه ی شناخت آن ها انتخاب و پوشید همین فرضیه در طرف اولیاء هست...

ادامه دارد...