به گزارش شاهدان کویر مزینان به نقل از خبرگزاری تسنیم از مشهدمقدس، روستای مزینان را به نام دکتر علی شریعتی می‌شناسند. مزینان یک روستای تاریخی است که در فاصله پنج کیلومتری شهر داورزن و در حاشیه کویر قرار دارد. این روستا دارای 10 بنای تاریخی از جمله کاروانسرا و منزل کودکی دکتر شریعتی و کویر است.

کاروانسرای تاریخی مزینان از جمله بناهای تاریخی دوران صفوی است که در حاشیه جاده باستانی ابریشم قرار دارد. کنار هم قرار گرفتن آثار تاریخی متعدد در این روستا باعث شده که بافت تاریخی و فرهنگی این روستا مورد توجه قرار گیرد و به عنوان دومین بافت در منطقه، در فهرست آثار ملی ایران به ثبت برسد.

مزینان؛ دومین بافت تاریخی منطقه در ثبت آثار ملی

به گفته مسئول دفتر میراث فرهنگی و گردشگری شهرستان داورزن چیزی که مدنظر سازمان میراث فرهنگی برای ثبت بافت تاریخی و فرهنگی مزینان، قرار گرفت وجود آثاری مانند خانه‌های تاریخی، مراکز فرهنگی، حوزه‌های علمیه، کاروانسرا، آب انبار و سایر آثار در روستا است.

ناصر منتظری معتقد است کنار هم قرار گرفتنخانه‌های تاریخی و سایر آثار مذکور که دارای ارزش معماری و فرهنگی است مجموعه بی‌نظیری از بافت تاریخی و فرهنگی را ایجاد کرده است.

به گفته وی بافت تاریخی – فرهنگی مزینان دومین بافت تاریخی در منطقه است که به ثبت ملی رسیده است.

به گفته وی مزینان شرایط خاصی دارد زیرا کویر زیبایی دارد که در کنار بافت‌های تاریخی ارزشمند برای بازدید گردشگران بسیار جذاب است؛ همچنین مزینان یکشاهراه برای رسیدن به کویر بکر میان خراسان و استان سمنان محسوب می‌شود.

این مقام مسئول معتقد است این منطقه را به لحاظ گردشگری منطقه ویژه‌ای در نظر گرفته‌ایم اما مشکلاتی وجود دارد که تاکنون نتوانسته‌ایم اعتبار خاصی را برای توسعه گردشگری منطقه جذب کنیم.

منتظری عدم فرهنگ سازی برخورد با گردشگر را از جمله این مشکلات بیان می‌کند و می‌افزاید: باید بر روی این مسئله کار شود و پذیرش گردشگر توسط مردم و اهالی روستا را ابتدا باید آموزش بدهیم؛ در این صورت روستای مزینان ظرفیت تبدیل شدن به قطب گردشگری در غرب استان خراسان رضوی را دارد.

ویبا بیان اینکه مشکلاتی در زمینه این بافت‌ها وجود دارد که قابل چشم‌پوشی نیست، می‌گوید: استعلاماتی که برای بافت‌های تاریخی صادر می‌شود خیلی ضعیف است و مردم همکاری نمی‌کنند و در برابر ساخت و سازهای غیرمجاز مقاومت می‌کنند.

به گفته وی نوسازی و بهسازی بافت‌های تاریخی با اجرای برخی طرح‌ها مانند طرح هادی مغایرت دارد.

منتظری معتقد است برای اجرای طرح‌های هادی در بافت‌های تاریخی مشکلاتی وجود دارد و در برخی موارد حتی ممنوعیت اجرای طرح هادی روستایی را باید داشته باشیم زیرا آثار تاریخی روستا از بین می‌رود.

منتظری می افزاید: مردم در روستا اقدام به ساخت و سازهای غیرمجاز می‌کنند؛ یعنی بدون اینکه استعلام بگیرند شبانه اقدام به تخریب خانه تاریخی کرده و ساخت و ساز می‌کنند که این روند در روستاها روبه رشد است.

به گفته منتظری میراث فرهنگی با این افراد برخورد می‌کند و با شکایت از افراد آن‌ها را به دادگاه معرفی می‌کند. همچنین از طریق دهیاری‌ها اخطار می‌دهند که عملیات ساخت و ساز را متوقف کنند و برای ادامه ساخت و ساز مجوز بگیرند. سال گذشته 20 مورد ساخت و ساز غیر مجاز در داخل بافت‌های روستایی را داشتیم که از افراد خاطی شکایت شد و به دادگاه معرفی شدند.

وی معتقد است برای جلوگیری از تخریب خانه‌های تاریخی امسال سازمان میراث فرهنگی اعتباراتی برای هر شهرستان تا سقف 500 میلیون تومان اعلام کرده که خانه‌های تاریخی داخل بافت شهری یا روستایی خریداری و حفظ شوند.

منتظری می‌گوید: ما پیشنهادهایمان را داده‌ایم و امید است که بتوانیم خانه‌های مورد نظر را خریداری کنیم تا در تملک سازمان میراث فرهنگی باشند.

بازنگری طرح هادی روستای مزینان

به گفته رئیس بنیاد مسکن سبزوار برای تهیه طرح‌های هادی نماینده سازمان میراث فرهنگی در بررسی طرح‌ها حضور دارد.

سیدمجید نجاتی می‌گوید: قبل از تهیه طرح هادی از سازمان میراث فرهنگی استعلام گرفته می‌شود تا اگر بنای تاریخی وجود دارد اعلام کنند تا طبق ضوابط حریم برای بنای مورد نظر مشخص شود. اگر بنای تاریخی وجود داشته باشد ساخت و سازها براساس ضوابط میراث فرهنگی انجام می‌شود تا بنای تاریخی مورد نظر حفظ شود.

وی با اشاره به ثبت روستای مزینان داورزن در آثار ملی کشور می‌افزاید: با توجه به اهمیت بحث تاریخی و گردشگری روستای مزینان شهر داورزن طرح هادی این روستا با اختصاص بودجه‌ای که انجام شده بازنگری می‌شود تا طرح نهایی ارائه شود که در حال حاضر نقشه‌برداری‌ها انجام شده است.

برخورد با ساخت و سازهای غیرقانونی

به گفته معاون فرماندار داورزن برخی افراد در روستاهای دارای بافت تاریخی بدون دریافت استعلام و شبانه اقدام به تخریب خانه تاریخی خود و ساخت و ساز غیر قانونی می‌کنند که به این افراد ابتدا اخطار داده می شود و در نهایت مطابق قانون برخورد می‌شود.

علیرضا عبداللهی بید معتقد است مردم در این امر مقصر اصلی نیستند زیرا ادعا دارند که میراث فرهنگی در برابر حفظ خانه تاریخی چه خدماتی به آنها می‌دهد.

به گفته وی روستای مزینان با حدود 10 آثار تاریخی و ارزشمند، یک پایلوت گردشگری در منطقه است که می‌تواند به قطب گردشگری در غرب استان خراسان رضوی تبدیل شود.

وی معتقد است در راستای تبدیل این روستا به قطب گردشگری در چند سال اخیر اقداماتی انجام و اعتباراتی جذب شده اما اعتبارات دولتی برای چنین هدفی کافی نیست زیرا مرمت آثار تاریخی هزینه زیادی را می‌طلبد و بخش خصوصی باید در این زمینه ورود پیدا کند.

به جمع شاهدان کویرمزینان در تلگرام بپیوندید: https://t.me/shahedanemazinan